AMERSFOORT Theoloog, schrijver en dichter Huub Oosterhuis verzorgt zondag 24 april een lezing in de St. Franciscus Xaveriuskerk in Amersfoort. Aanleiding voor het Spiritueel Cultureel Centrum om Oosterhuis uit te nodigen, is de verschijning van zijn nieuwe boek, Wolf en lam. De bundel bevat een reeks korte en langere verhalen over liefde en dood, waarvan sommige waargebeurd en andere verzonnen zijn.
Jasper van den Bovenkamp
Het is voor het eerst dat Oosterhuis zich aan fictie waagt. Uit zijn pen vloeiden tot nu toe uitsluitend liturgische teksten, gedichten, liederen en essays. ,,Ik wilde nu eens een keer uit een ander taalveld putten dan het theologische”, zegt hij, leunend in de fauteuil van zijn werkkamer in het Amsterdamse cultureel centrum De Nieuwe Liefde. ,,Korte verhalen bieden veel meer ruimte om de dingen te zeggen, en ik had ook een zekere behoefte aan verbeelding.” Die verbeelding ontleent Oosterhuis aan de christelijke traditie zelf, want, zegt hij, die is zelf ook fictie. ,,We weten niet of er een god bestaat. We gaan ervan uit, het is ooit verteld en dat heeft een traditie geschapen.” Met die op fantasie gestoelde traditie is de kerk vervolgens aan de haal gegaan, analyseert de theoloog.
,,Als je bijvoorbeeld de officiële kerkelijke documenten leest, realiseer je je dat de rooms-katholieke kerk er sinds eeuwen en eeuwen een leer op nahoudt die werkelijk op niets berust, nergens op teruggaat. Er is geen enkel woord in de joods-christelijke traditie, in de Bijbel of in het evangelie waarin wordt verordonneerd dat homoseksuelen niet mogen trouwen, of dat gescheiden mensen die hertrouwd zijn niet ter communie mogen. Op grond van een fictief verhaal is er een gedragscode ontworpen waaraan mensen zich moeten houden, waar ze ook heel zwaar onder lijden, waarmee ze vernederd worden, of zelfs het recht krijgen elkaar te vernederen. Zo is er meer fictie waaraan wij gezag ontlenen.”
OPPERWEZEN Oosterhuis voelde een sterke behoefte een aantal van de vigerende godsbeelden bij te stellen, of zelfs te veranderen, zegt hij. In Wolf en lam gunt de schrijver zich alle ruimte. Zo gaat God er in het boek ‘een week tussenuit’ om te kijken hoe zijn schepselen het maken. De lezer treft het opperwezen aan op een terrasje van Café de Koning te Udenhout. Verderop in het boek laat Oosterhuis een legertje vrouwen de hel uitblazen en antwoordt een rabbijn op de vraag van Jezus van Nazareth of God werkelijk heeft bestaan: ‘Hij staat geschreven, en wordt gezongen.’
Zondag om 15.00 uur geeft Oosterhuis de lezing ‘Fictie over God’. De bijeenkomst wordt omlijst met liederen van Oosterhuis, gezongen door Koorgroep ’t Zand. Aanmelden via Tineke Kuipers: secretariaatscc@gmail.com.
